Η αναιμία αποτελεί μια από τις συχνότερες αιματολογικές διαταραχές και μπορεί να οφείλεται σε πλήθος διαφορετικών αιτιών. Για τη σωστή διάγνωση και διαφοροδιάγνωση των μορφών της, σημαντικό ρόλο παίζουν οι δείκτες αναιμίας.
Τι είναι αναιμία;
Αναιμία είναι η ελάττωση της τιμής της αιμοσφαιρίνης και του αιματοκρίτη, σε σύγκριση με τις φυσιολογικές τιμές του υγιούς πληθυσμού της ίδιας ηλικίας και του ίδιου φύλου. Η αναιμία μπορεί να προκύψει από οξεία ή χρόνια απώλεια αίματος, από μειωμένη παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων ή από αυξημένη καταστροφή τους.
Σκοπός του εργαστηριακού ελέγχου των αναιμιών είναι:
- Η διαπίστωση της ύπαρξης αναιμίας.
- Η διερεύνηση της αιτίας της αναιμίας.
- Η παρακολούθηση της αναιμίας μετά τη χορήγηση της κατάλληλης θεραπείας.
Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;
Η διάγνωση της αναιμίας γίνεται με τη γενική εξέταση αίματος από τις τιμές των ερυθρών αιμοσφαιρίων, της αιμοσφαιρίνης και του αιματοκρίτη.
Η διερεύνηση της αιτίας που προκαλεί την αναιμία γίνεται με αιματολογικές, βιοχημικές εξετάσεις και με τους ειδικούς δείκτες αναιμίας.
Ειδικοί δείκτες αναιμίας
Οι δείκτες αναιμίας εκτελούνται για την εκτίμηση των επιπέδων στο αίμα χημικών μορίων που είναι απαραίτητα για τη σύνθεση των ερυθρών αιμοσφαιρίων στον μυελό των οστών και των αποθηκών του σιδήρου στον οργανισμό.
Οι δείκτες αυτοί συμβάλλουν καθοριστικά στη διάγνωση αναιμιών λόγω ελλείψεων, καθώς και της αναιμίας που σχετίζεται με χρόνια φλεγμονή. Η αξιολόγηση των δεικτών είναι ιδιαιτέρως χρήσιμη καθώς η γενική εξέταση αίματος δεν επαρκεί για ασφαλή διάγνωση.
Ποιοι είναι οι δείκτες αναιμίας;
- Φερριτίνη. Ο προσδιορισμός των επιπέδων της γίνεται για τη διάγνωση της σιδηροπενικής αναιμίας. Η φερριτίνη είναι η κυριότερη αποθήκη σιδήρου. Με τη μέτρηση της φερριτίνης επιτυγχάνεται η εκτίμηση της επάρκειας σιδήρου στον οργανισμό. Πιο συγκεκριμένα, είναι η βασικότερη εξέταση για τον έλεγχο σιδηροπενίας, καθώς είναι ο πρώτος δείκτης που ελαττώνεται. Η μέτρηση του σιδήρου στο αίμα πολλές φορές δεν επαρκεί, γιατί τα επίπεδα του σιδήρου παρουσιάζουν διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας και επηρεάζονται από διάφορους παράγοντες, όπως η λήψη φαρμακευτικού σιδήρου.
- Βιταμίνη Β12. Είναι απαραίτητη για τη σύνθεση του DNA κατά την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο μυελό των οστών. Ο προσδιορισμός των επιπέδων της Β12 γίνεται για τη διάγνωση της μεγαλοβλαστικής αναιμίας. Η βιταμίνη Β12 προσλαμβάνεται από τα ζωικής προέλευσης τρόφιμα, όπως το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Χαμηλά επίπεδα Β12 οφείλονται σε διαταραχές απορρόφησης ή σε μειωμένη πρόσληψη της με τη διατροφή.
- Φυλλικό οξύ (Βιταμίνη Β9). Είναι απαραίτητο για τη σύνθεση του DNA κατά την ερυθροποίηση. Ο προσδιορισμός των επιπέδων του φυλλικού οξέος γίνεται για τη διάγνωση της μεγαλοβλαστικής αναιμίας. Τροφές πλούσιες σε φυλλικό οξύ είναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα εσπεριδοειδή και τα όσπρια.
Η έλλειψη φυλλικού οξέος μπορεί να οφείλεται σε μειωμένη απορρόφηση του, σε ελαττωμένη διατροφική πρόσληψη ή σε κατάχρηση αλκοόλ.
Μια απλή εξέταση αίματος μπορεί να επιβεβαιώσει αν τα επίπεδα της φερριτίνης, της Β12 ή του φυλλικού οξέος είναι χαμηλά. Εάν αυτό ισχύει θα πρέπει να αυξήσουμε την πρόσληψη, είτε με αλλαγές στο διαιτολόγιο μας, είτε με τη λήψη συμπληρώματος.
Γιατί είναι απαραίτητη η μέτρηση των δεικτών αναιμίας;
Ο εργαστηριακός έλεγχος των ειδικών δεικτών αναιμίας είναι σημαντικός, γιατί η αναιμία δεν πρέπει να θεραπεύεται εμπειρικά πριν βρεθεί η αιτία ή υποκείμενη νόσος που την προκαλεί.
Στο Μικροβιολογικό Διαγνωστικό Εργαστήριο της Θέμης Κωνσταντινίδου επιλύουμε κάθε σας απορία σχετικά με τις εξετάσεις που πραγματοποιείτε στο εργαστήριο μας.