Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση αποτελούν κλειδί για την υγεία της καρδιάς και του κυκλοφορικού συστήματος. Ο πλήρης έλεγχος λιπιδίων είναι ένας απαραίτητος διαγνωστικός έλεγχος, συμβάλλοντας στην εκτίμηση του καρδιαγγειακού κινδύνου.
Τι είναι τα λιπίδια;
Τα λιπίδια είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Αποτελούν πηγή ενέργειας για το ανθρώπινο σώμα και είναι βασικό δομικό συστατικό των κυτταρικών μεμβρανών.
Τι προκαλεί η αύξηση των λιπιδίων στο αίμα;
Ωστόσο, η αύξηση των επιπέδων των λιπιδίων στο αίμα έχει ως αποτέλεσμα την εναπόθεση τους στο τοίχωμα των αγγείων και την ενεργοποίηση της φλεγμονώδους διαδικασίας που οδηγεί στη δημιουργία των αθηρωματικών πλακών. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται αθηροσκλήρυνση και οδηγεί προοδευτικά στη στένωση, ακόμα και στην απόφραξη των αγγείων, απειλώντας για καρδιαγγειακά νοσήματα.
Πιο συγκεκριμένα, τα καρδιαγγειακά νοσήματα που ενδέχεται να προκληθούν είναι:
- Η στεφανιαία νόσος
- Το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου
- Το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
- Η περιφερική αποφρακτική αρτηριοπάθεια
Η διαδικασία της δημιουργίας των αθηρωματικών πλακών και της στένωσης του αυλού των αγγείων είναι μακροχρόνια και εξαρτάται από τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα. Επομένως, η μέτρηση των λιπιδίων είναι σημαντική για την εκτίμηση του κινδύνου αθηροσκλήρυνσης και εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου.
Δυσλιπιδαιμία
Με τον όρο δυσλιπιδαιμία εννοούμε τη διαταραχή των λιπιδίων του αίματος, δηλαδή την αύξηση των επιπέδων της χοληστερίνης, της LDL και των τριγλυκεριδίων και την ελάττωση της HDL χοληστερόλης.
Η δυσπλιπιδαιμία συνήθως δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα γι΄ αυτό χαρακτηρίζεται αθόρυβη. Προοδευτικά όμως, οδηγεί στη στένωση του αυλού των αγγείων με τη δημιουργία των αθηρωματικών πλακών. Επομένως, είναι σημαντικός ο τακτικός προληπτικός έλεγχος των λιπιδίων στο αίμα.
Τι περιλαμβάνει ο πλήρης έλεγχος λιπιδίων;
Για την εκτίμηση της δυσλιπιδαιμίας συστήνεται ο πλήρης έλεγχος των λιπιδίων ο οποίος περιλαμβάνει :
Χοληστερίνη. Είναι το σύνολο της διατροφικής χοληστερίνης και της χοληστερίνης που παράγεται από το ήπαρ.
HDL –C (Χοληστερίνη υψηλής πυκνότητας): Είναι η λεγόμενη «καλή χοληστερίνη», γιατί απομακρύνει τη χοληστερίνη από το τοίχωμα των αγγείων προστατεύοντας έτσι από τη δημιουργία των αθηρωματικών πλακών. Τα επίπεδά της HDL σχετίζονται αντίστροφα με τον κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακής νόσου. Επομένως, όσο υψηλότερη, τόσο καλύτερα.
LDL–C (Χοληστερίνη χαμηλής πυκνότητας): Είναι η λεγόμενη «κακή χοληστερίνη», γιατί εναποτίθεται στο τοίχωμα των αγγείων. Η αύξηση της LDL χοληστερίνης είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Τριγλυκερίδια : Η υπερτριγλυκεριδαιμία αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, γιατί σχετίζεται με χαμηλή HDL-χοληστερόλη και προκαλεί τη δημιουργία μικρών, πυκνών σωματιδίων LDL.
Αθηρωματικός δείκτης : Είναι ο λόγος της ολικής χοληστερόλης προς την HDL (CHOL/ HDL). Αποτελεί σημαντικό δείκτη για την αξιολόγηση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Τα επιθυμητά επίπεδα του αθηρωματικού δείκτη είναι < 4.
Ολικά λιπίδια Είναι το σύνολο των λιπιδίων του αίματος. Αποτελούνται κυρίως από χοληστερίνη, λιπαρά οξέα και τριγλυκερίδια.
Λιπορωτεΐνη-α [Lp(a)]:Παράγεται στο ήπαρ και τα επίπεδα της καθορίζονται γενετικά. Συγκέντρωση Lp(a) >30 mg/dL είναι προδιαθεσικός παράγοντας καρδιαγγειακής νόσου.
Απολιποπροτεΐνη Α1 (Apo-A1): Αποτελεί το κύριο συστατικό των λιποπρωτεϊνών υψηλής πυκνότητας (HDL) και συμβάλλει στην απομάκρυνση της χοληστερίνης από τους ιστούς.
Απολιποπρωτεΐνη Β: Είναι το κύριο συστατικό των λιποπρωτεϊνών χαμηλής πυκνότητας. Τα επίπεδα της Apo-Β αντανακλούν τον αριθμό των αθηρογόνων σωματιδίων. Επομένως, αυξημένα επίπεδα Apo-Β σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου.
Στην αξιολόγηση των απολιποπρωτεϊνών σημαντικό ρόλο παίζει και ο λόγος ΑpoB/ApoA. Όσο μεγαλύτερος είναι ο λόγος τόσο αυξάνει και ο καρδιαγγειακός κίνδυνος. Τα επιθυμητά επίπεδα της αναλογίας ΑpoB/ApoA είναι < 0,60.
Πλήρης έλεγχος λιπιδίων: Ποιοι πρέπει να υποβάλλονται συχνότερα σε αυτόν;
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας ο λιπιδαιμικός έλεγχος συστήνεται σε όλους τους ενήλικες στην ηλικία των 40 ετών. Στους συγγενείς πασχόντων από κληρονομικές μορφές δυσλιπιδιαμίας, ο έλεγχος των λιπιδίων γίνεται από την παιδική ηλικία. Επίσης, άτομα υψηλού κινδύνου, όπως ασθενείς με καρδιακή, αγγειακή νόσο, διαβήτη, χρόνια νεφρική νόσο ή με παράγοντες κινδύνου (κάπνισμα, υπέρταση), πρέπει να ελέγχονται τακτικά. Επίσης, οι ασθενείς με δυσλιπιδαιμία υπό αγωγή χρειάζονται συχνή παρακολούθηση.
Στο Μικροβιολογικό Διαγνωστικό Εργαστήριο της Θέμης Κωνσταντινίδου επιλύουμε κάθε σας απορία σχετικά με τις εξετάσεις που πραγματοποιείτε στο εργαστήριο μας.