Ο ρόλος του ανοσοποιητικού συστήματος είναι να προστατεύει τον οργανισμό από καθετί «ξένο» προς αυτόν, με τη συμμετοχή πληθώρας κυττάρων και χημικών ουσιών. Τα αυτοάνοσα νοσήματα προκαλούνται από διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς αυτό δεν μπορεί να ξεχωρίσει τα δικά του κύτταρα από τα ξένα.
Η διαταραχή αυτή έχει ως αποτέλεσμα το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτίθεται λανθασμένα εναντίον του ίδιου του οργανισμού, στοχεύοντας τα κύτταρα, τους ιστούς και τα όργανα του.
Υπάρχουν περίπου 80 διαφορετικοί τύποι αυτοάνοσων νοσημάτων. Μια από τις πιο συχνές ασθένειες που ανήκει στα αυτοάνοσα νοσήματα είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Κάποιες άλλες ασθένειες που ανήκουν στην κατηγορία των αυτοάνοσων είναι:
- Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto
- Ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
- Ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου Ι
- Η ελκώδης κολίτιδα
- Η ψωρίαση
- Η αυτοάνοση ηπατίτιδα
- Η σκλήρυνση κατά πλάκας
- Η νόσος του Chron
- H λεύκη
- Η σκληροδερμία κ.ά.
Αυτοάνοσα Νοσήματα-Αίτια εμφάνισης
Οι παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος και στην εμφάνιση κάποιου αυτοάνοσου νοσήματος είναι :
1) Η γενετική προδιάθεση
2) Οι ορμόνες του φύλου. Προσβάλλονται συχνότερα οι γυναίκες.
3) Το στρες
4) Το περιβάλλον (φάρμακα, υπεριώδης ακτινοβολία, διατροφή)
5) Λοιμώξεις
Αυτοάνοσα Νοσήματα: Με ποια συμπτώματα εκδηλώνονται;
Τα αυτοάνοσα νοσήματα μπορούν να προσβάλλουν οποιοδήποτε όργανο του σώματος. Επομένως, μπορεί να εκδηλωθούν με διαφορετικά συμπτώματα, ανάλογα με τους ιστούς και τα όργανα που επηρεάζονται. Κάποια αυτοάνοσα νοσήματα εμφανίζουν κοινά συμπτώματα, που καθιστά δύσκολη τη διάγνωση τους. Μπορεί, επίσης, να συνυπάρχουν περισσότερα από ένα αυτοάνοσα νοσήματα.
Τα όργανα και οι ιστοί που πάσχουν συχνότερα είναι οι αρθρώσεις, οι ενδοκρινείς αδένες, το δέρμα και ο συνδετικός ιστός αλλά μπορεί να προσβληθεί το ήπαρ, το πεπτικό σύστημα, τα κύτταρα του αίματος, τα αγγεία, οι μύες, οι νεφροί ή το νευρικό σύστημα.
Η συνήθης κλινική εικόνα των αυτοάνοσων νοσημάτων χαρακτηρίζεται από:
- Πόνο στις αρθρώσεις (αρθραλγίες)
- Κόπωση
- Κακουχία
- Δερματικά εξανθήματα
- Πυρετό
- Γαστρεντερικές διαταραχές
Κύριο χαρακτηριστικό των αυτοάνοσων νοσημάτων είναι ότι υπάρχουν περίοδοι εξάρσεων και υφέσεων.
Εργαστηριακός αιματολογικός έλεγχος για τη διάγνωση και την παρακολούθηση αυτοάνοσων νοσημάτων
Εάν υπάρχει υποψία ότι ο ασθενής μπορεί να πάσχει από κάποια αυτοάνοση ασθένεια, η Ιατρική διαθέτει στη φαρέτρα της ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις. Οι αιματολογικές εξετάσεις για τη διάγνωση και την παρακολούθηση των αυτοάνοσων νοσημάτων είναι οι παρακάτω:
- Γενική αίματος, ΤΚΕ, CRP
- Ρευματοειδής παράγοντας (RF)
- Αντιπυρηνικά αντισώματα (ΑΝΑ)
- Παράγοντες του συμπληρώματος C3 και C4
- Αντισώματα έναντι κυκλικού κιτρουλλινιωμένου πεπτιδίου (anti-CCP)
- Αντισώματα έναντι του DNA (anti DNA)
- Αντισώματα έναντι κυτταροπλάσματος των ουδετεροφίλων (ANCA-C και ANCA-P)
- Anti-ENA αντισώματα: Περιλαμβάνονται τα αντιριβονουκλεπρωτεϊνικά αντισώματα (anti-RNP), τα anti-SSA (Ro) και anti-SSB(La), τα αντισώματα Smith (anti-Sm), τα αντισώματα σκληροδερμίας (Scl-70) και τα αντισώματα anti-Jo1
- Αντιγόνα ιστοσυμβατότητας HLA
- Αντικαδιολιπινικά αντισώματα
- Αντισώματα έναντι της β2 γλυκοπρωτεΐνης Ι (antiβ2-GPI)
- Αντισώματα έναντι λείων μυϊκών ινών (ASMA)
- Αντιμιτοχονδριακά αντισώματα (ΑΜΑ)
- Βιοχημικός έλεγχος νεφρικής και ηπατικής λειτουργίας
- Γενική εξέταση ούρων
- Αντισώματα έναντι θυρεοειδικής υπεροξειδάσης (anti-ΤPO), έναντι θυρεοσφαιρίνης (anti-Tg) και έναντι των υποδοχέων της TSH (TSI-TRAb)
Στόχος των διαγνωστικών εξετάσεων είναι η διάγνωση του αυτοάνοσου νοσήματος και η χορήγηση κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής, ώστε να περιοριστούν τα συμπτώματα και η εξέλιξη της νόσου.
Το μικροβιολογικό εργαστήριο της Βασιλικής Θέμης Κωνσταντινίδου διαθέτει σύγχρονο ανοσολογικό τμήμα στο οποίο πραγματοποιούνται όλες οι παραπάνω ανοσολογικές εξετάσεις. Επικοινωνήστε με το ιατρείο μας για τη διενέργεια εξετάσεων διερεύνησης αυτοάνοσων νοσημάτων.